Kerstvakantie in de Zuid-Pacific

En dat was het dan: de kerstvakantie zit er weer op. Een zeer exotische uitvoering ditmaal, op de bounty-eilanden van Frans-Polynesië en Paaseiland. Ter aanvulling op de foto’s, heeft Marily een heuze vakantiefilm in elkaar gedraaid, gaat dat zien! Oh, en beste wensen nog!

20, neen, 19 december, 2015 tot 2 januari, 2016 

De kerstman is in aantocht, het is tijd voor kerstvakantie! Niet op donkere straten, niet in de sneeuw, maar op de tropische stranden van Frans-Polynesië. Dat is me toch wat! Eerste etappe: Auckland naar Tahiti, vijf uur vliegen. Etenstijd. Inclusief bubbels. Doet u ons maar die twee flesjes Brut op uw karretje, monsieur. Hé, wat gebeurt er nu? Bo-bo-bo-bo-bzzzz-woop-woop ... time-warp! Hmm, nu zijn we opeens van gister. Of is het de alcohol? Leuk, nog een keer zaterdagavond! David Gray schreef ooit een liedje, `forever is tomorrow is today’. Dat zal wel hier over gaan dan. Het is allemaal erg verwarrend. Heeft Feyenoord nu al gespeeld of niet? De tijdmachine landt op Tahiti. Gelijk wordt een krans heerlijke verse ruikers om onze nek gedrapeerd. Kia ora, welkom! Even een nachtje dichtbij de airport bijslapen en dan morgenochtend direct per vliegtuig verder naar de eerste tropische parel, Mo’orea. En ja, de ‘ moet worden uitgesproken; dit wordt het makkelijkst bewerkstelligd door je even te verslikken. Heerlijk warm hier, en alles ruikt naar bloemetjes. Het is regenseizoen, hetgeen ons duidelijk wordt gemaakt door een klaterende stortbui. Tijdens het ontbijt kunnen we Mo’orea al zien met haar onheilspellende pieken. We komen er aan! Ondertussen ben ik zeer blij dat we alle reserveringen voor deze week al negen maanden geleden hebben gemaakt. Ik wil namelijk niet weten hoe buitensporig veel deze paar dagen gaan kosten, en inmiddels ben ik het soort van vergeten. Maar goed, het is per slot van rekening maar één keer kerstvakantie tijdens zo een reis, dus dan mag het.

Een kwartiertje vliegen naar Mo’orea. Bij aankomst een auto ophalen en op naar de accommodatie die we via Airbnb geboekt hebben. Hé, waarom rijden al die mensen aan de verkeerde kant van de weg? Doe even normaal, man. Wel weer even wennen na zeven weken links rijden met een automaat in Nieuw-Zeeland. De kenmerkende scherpe richels in het binnenland doemen op. Het lijkt bij vlagen inderdaad op de rug van een verloren gewaande dinosaurus. We slapen in de garage van een Frans gezin, die is omgetoverd tot een prima bungalow. Op naar de superminimarkt. Beperkte voorraden, en poeh, das duur hé! Rode paprika voor 8 euro per kilogram. Hallo, eiland. U kunt met de billen bloot bij de caissière, monsieur. Tijd om de lagune te verkennen. Bij een publiek strand duiken we erin. Lekker! Door het omringende rif is de lagune gevrijwaard van golfslag, dus het is heerlijk dobberen (onze favoriete vorm van zwemmen). ’s Avonds pasta met voornoemde elite-paprika koken en series kijken op de laptop. Het lijkt wel alsof we thuis zijn. Oost west, thuis ... Geen ventilator in de kamer, dus de ramen maar open. Wel veel muggen, maar na die zandvliegen is alles prima.

’s Ochtends met zon naar de Belvedere, met uitzicht over twee baaien, bergen en een scherpe piek genaamd Shark’s tooth. Hier hebben we nog wel zon, daarna wordt het snel minder. De scherpe richels zijn namelijk uiterst succesvol in het tegenhouden van wolken. We snorkelen met een omweg het Hilton-complex binnen. We willen die over-the-top over-water-bungalows (met glazen raam in de vloer, 1000 dollar per nacht) eens van dichtbij bekijken. Leuk hoor, maar met dit weer lijkt het ons een beetje zonde van het geld. Ook is veel van het koraal op Mo’orea helaas dood door een invasie van de crown-of-thorn zeester en een cycloon een aantal jaar terug. Nog even een snelle dip in de jacuzzi van het hotel en dan is deze reconnaissance voltooid.

Blèh, vies veel regen de volgende dag. We rijden toch maar de circum-eiland weg van 60 kilometer. En ondertussen gaan we rustig door met stokbrood met la vache qui rit eten. Bon! Stokbrood is hier wél goedkoop, die Franse imperialisten moeten natuurlijk wel een verse baguette hebben iedere ochtend. Een dag later doen we een snorkeltour in de lagune, met prima weer, hoera. We gebruiken bewust een operator die de haaien en roggen in de lagune niet voert. Omdat de rest dat wel doet al decennia lang, komen de roggen naar je toe en circkelen de black-tip reef sharks om je heen terwijl je zelf in de ondiepe lagune staat. De oorzaak, het voeren, is dubieus, maar het is wel indrukwekkend om deze mooie dieren zo goed en dichtbij te mogen aanschouwen. Naar de haaien gaan is opeens zo veel meer dan een spreekwoord. Zo, dat was Mo’orea.  Een erg mooi eiland met een uniek reliëf, maar door de vele wolken hebben we de pieken niet vaak gezien helaas.

En dan nu. Het glazuur op de kers op de slagroomtaart: op naar Bora Bora voor kerstmis! Het is free seating in het vliegtuig, dus op tijd instappen voor een plek aan het raam aan de linkerkant van het vliegtuig. Het is een uurtje vliegen naar Bora Bora, inclusief tussenstop op Raiatea. Normaliter is een onnodige tussenstop een extra irritatie, nu is het een bonus. Immers, langer genieten van groene eilanden omringd door azuurblauwe lagunes, koraalrif en witte zandstranden. Bora Bora bestaat uit een hoofdeiland met één piek met daaromheen de karakteristieke brede en ondiepe lagune. Het vliegtuig landt op een motu, ofwel een eiland dat onderdeel uitmaakt van het omliggende rif. Tijdens de korte boottocht naar het eiland komt het over-the-top-aspect van de lagune gelijk goed tot zijn recht. Jeemienee, een plakaat melkblauw water doet een regelrechte aanval op je irissen. Je oogbollen verkrampen ervan, zo intens. Stem TB De Wit, voor een hoger albedo!

We hebben een bungalow aan het beroemde Matira Beach aan de zuidkant van het eiland. Deze bungalow is nog een stuk groter dan die op Mo’orea, en nog dichter bij het strand. Yeah. Dit wordt mooi. Even snel een grote dosis stokbrood, la vache qui rit en drinken inslaan, en dan op zoek naar een leuk restaurant voor een duchtig kerstdiner. Per fiets verkennen we de zuidkant van het eiland. Het weer is hier een stuk beter dan op Mo’orea, meer vreugde. Genoeg gefietst, tijd om in de lagune te dobberen. Aah, wat fijn. Op Auckland airport hebben we nog even snel twee flessen Brut ingeslagen, aangezien het op Tahiti en Paaseiland waarschijnlijk een stuk duurder zou zijn. Eén van die twee vrinden knipoogt naar ons als we de koelkast opendoen. Eéntje is toch ook wel genoeg voor Oudjaarsavond? Ja, laten we onze kerstmutsjes maar op doen en die andere fles opdrinken op het strand terwijl de zon ondergaat. Zucht.

Op Eerste Kerstdag worden we door onze gastvrouwe verrast met een ruimhartig kerstontbijt. Dat gaat er goed in. Helemaal volgegeten is dit een goed moment om een kayak te huren en de lagune te verkennen en te gaan snorkelen. Helaas is het koraal, net als op Mo’orea, in slechte staat. Vissen, roggen en haaien zitten er nog wel genoeg, mede door het voeren tijdens snorkeltrips. Met de kayak in de hand lopen we terug. Beter voor je rug, vindt Marily. Waarom zou je kayakken als het water zo ondiep is en het zand je tenen streelt? Kerstdiner 2015 vindt plaats bij een restaurant te midden van palmbomen; de poisson cru in kokosmelk laat zich goed smaken.

Tweede Kerstdag, tijd om te duiken. Er is nog plek op de boot, dus mag Marily gratis mee snorkelen. Ik doe twee duiken, maar de visibility is door de regen van vannacht slecht, en het koraal is net zo dood als gister. Maar daar kwam ik stiekem niet voor. Ik kwam voor die lemon sharks die net buiten het buitenste rif huizen en de black-tips eruit laten zien als sardientjes. 2,5 tot 3 meter is per slot van rekening weer een stuk indrukwekkender dan 1 tot 2 meter. Wat een prachtige, elegante dieren zijn het toch, al kijken ze soms wat boos. ’s Avonds eten we lekker thuis, pasta met diepvriesgroentenmix, een waar feestmaal uit de supermarkt.

’s Ochtends worden we door een halfnaakte man in een traditionele tangaslip opgehaald per boot. We hebben namelijk een dagtour op de lagune geboekt. Deze blijde vriend lacht, zingt, speelt ukelele en vaart de boot tegelijkertijd. De lagune is lichtblauw, melkblauw, blauw, donkerblauw, marineblauw, kobaltblauw. Kleurt goed bij het groene eiland en onze bruine huid. We doen meerdere snorkelspots aan. Uiteraard wordt er weer gevoerd, waar we ons maar van distantiëren, maar de roggen en black-tips zo dichtbij (en zo veel tegelijk) zien blijft prachtig. Ook op deze tour varen we naar de buitenkant van het rif om de lemon sharks te zoeken. Tijdens de duik gisteren heb ik ze alleen langs de zeebodem gezien, maar bij de aanwezigheid van voer komen ze maar al te graag naar boven. Vlak onder je voeten zwemmen ze door, dit kan niet goed zijn. Disruptief voor hun natuurlijke gedrag in ieder geval. Eén dikke monsterlijke variant jaagt zijn soortgenoten weg en claimt het gehele kerstmaal voor zichzelf. Genoeg gezwommen en haaien ontweken, tijd om te lunchen op een motu. Wauw, wat een plek. De picknicktafels met parasol staan keurig opgesteld in het ondiepe water, lunch wordt geserveerd op palmbladeren. Dit eiland is rap bezig haar faam waar te maken. Geheel voldaan besluiten we vanavond uit eten te gaan; na zo een dag kun je het echt niet maken zelf te gaan koken.

De laatste dag in dit paradijs alweer. Gelukkig is onze gastvrouwe een en al vriendelijkheid en hoeven we pas uit te checken als we naar het vliegveld gaan. Chill, nog een extra dagje relaxen op strand en in lagune. Hmm, het leven is goed. We vliegen met de laatste vlucht om 18:55 terug naar Tahiti, om daar te wachten op onze aansluitende vlucht naar Paaseiland, om 03:00 de volgende ochtend. Sacre bleu, welke kotelet heeft dat nu weer bedacht? Dat is toch geen tijd om te vliegen!

Na lang wachten vliegen we in een hypermodern vliegtuig naar het historische Paaseiland. Kaal, desolaat, mysterieus. En heel ver van alles verwijderd (Tahiti is 4200 kilometer westwaarts, Chili 3700 kilometer oostwaarts). We verblijven op een camping, waar tenten met slaapzak en matje al klaarstaan. De temperatuur is hier aangenaam, een paar graden koeler dan op Frans-Polynesië en een stuk droger. Eerst maar eens bijslapen, daarna het enige dorpje (Hanga Roa) verkennen. Het ritme op het eiland loopt wat uit de pas, iemand heeft met de tijdszone zitten knoeien. De zon komt pas om 07:30 op, maar om 20:30 brandt de koperen ploert nog ongenadig hard op je tent. Binnen de grenzen van het dorp vinden we de eersten van de fameuze beelden, de moai, die overal op het eiland te vinden zijn. Ik meen dat mijn eerste aanraking met deze mysterieuze jongens kwam middels een Donald Duck-strip. En dan nu eindelijk in het echt!

De Polynesische kolonisatie is fascinerend, gezien de enorme afstanden die men destijds op de Pacifische Oceaan heeft afgelegd per kano. De kolonisatie begon in het westen rond eilanden als Fiji, Tonga en Samao. Van daaruit peddelde men driftig oostwaarts. Polynesië ligt ruwweg binnen de driehoek Hawaii, Nieuw-Zeeland en Paaseiland. Vanaf de kolonisatie rond 1000-1200 AD, ontwikkelde men op Paaseiland de religieuze behoefte om veel te zware beelden te creëren, als eerbetoon aan voorvaderen. Uiteindelijk resulteerde overbevolking, een gebrek aan bomen en voedingsbronnen in een extreme afname van de bevolking. Helemaal uitgestorven is men niet; een kleine populatie was aanwezig toen onze landgenoot Jacob Roggeveen op Paaszondag, 5 april 1722, het eiland ontdekte. Samenhangend met de aanhoudende grondstofschaarste brak een stammenoorlog uit, waarin zonder uitzondering alle moai omver zijn getrokken. Voor meer detail, of gewoonweg een interessant boek voor het slapen gaan, kan ik Collapse van Jared Diamond aanraden, over hoe beschavingen herrijzen en instorten. En over de vraag: wat dacht degene die de laatste boom omhakte?

We huren voor drie dagen een scooter en gaan op pad. Het eiland is gevormd door de uitbarsting van een drietal vulkanen, minder dan 3 miljoen jaar geleden. Eerste halte: de zuidwestelijke krater, waar een zoetwatermeer in is ontstaan. Orongo, het centrum van de later ontwikkelde birdman-cultuur, balanceert op de klif tussen de krater en de oceaan. Hier vooral petroglieven. Verder langs de zuidkust. Veel beelden liggen nog op hun kant, maar een flink aantal groepen is in de twintigste eeuw weer overeind gezet. Het eiland is niet zo groot en we hebben meer dan genoeg tijd om ook de groeve vandaag alvast mee te pakken. Qua beelden is dit de meest indrukwekkende plek op het eiland. Zo een 400 moai, al dan niet klaar voor transport, zijn te vinden langs deze puist vulkanisch gesteente die boven het grasland uitsteekt. Vele zijn in zeer goede conditie, niet blootgesteld aan erosie door wind en zeewater zoals hun neefjes aan de kust. Een aantal reusachtige ongeafgemaakte moai zijn te ontwaren in de rotswand. De grootste meet ruim 20 meter en zou rond de 200 ton gewogen hebben. De grootste moai die overeind is gezet, kilometers van de groeve vandaan, woog 82 ton. Dat is nog eens wat anders dan een verhuisdoos. Alsof dat nog niet genoeg was, hadden de beelden ook een hoofddeksel, een puhao, die voor dit laatste beeld nog eens 12 ton woog. We pakken ook nog even de Tongariki-groep mee, met 15 beelden de grootste verzameling moai.

En toen hadden we pardoes het grootste deel van het eiland in één dag gezien. Ook prima, er zijn vanzelfsprekend nog meer beelden te ontdekken en er is een zeer prima strand aan de noordkust. Een lekker warme dag op het strand, een mooie besteding van oudjaarsdag. Terwijl ik hier in de middle of nowhere naar de indrukwekkende beelden bij het strand sta te kijken, daalt het opeens op me neer: shít, dit jaar geen oliebollen! Volgend jaar maar extra veel eten, dat wordt mijn goede voornemen. Bijna alle restaurants zijn vol gereserveerd voor vanavond, maar na flink wat door het dorpje crossen weten we er nog één te vinden die hongerige toeristen wel welkom heet. We sluiten vriendschap met een Frans stelletje, halen onze laatste fles Nieuw-Zeelandse bubbels uit de koelkast en begeven ons naar een grasveld met podium in het dorp. Naast de begraafplaats, voor extra sfeer. Er wonen een kleine 4.000 mensen op het eiland, en die zijn praktisch allemaal bij dit jaarlijkse feest. Wat een gesjellúgheid! Voor eenieder die denkt dat ze op Paaseiland net zo oud zijn als die beelden: helaas. Ook hier blaast David Guetta je gewoon uit je sokken. De verschillende live bands zijn meer dan prima, en uiteraard komen we er nog wat halfnaakte Polynesische dansers en danseressen het podium op om de goede sfeer nog verder te verhogen. 10, 9, 8, ... ¡Feliz año nuevo! Een belachelijk goede en grote vuurwerkshow barst los. Dat verwacht je toch niet, zo in het midden van de Stille Oceaan.

Nieuwjaarsdag, tijd voor de traditionele nieuwjaarsduik. Doen wij daar ook een keer aan mee. Die van ons bestaat uit snorkelen met een paar enorme zeeschildpadden die zich ophouden in de buurt van het haventje van Hanga Roa. Helaas geen Unox-worsten, maar het warme water maakt een hoop goed. Op onze laatste dag pakken we het museum nog even mee. Het blijft een fascinerende geschiedenisles. Rond lunchtijd is het tijd in het vliegtuig te stappen naar Santiago de Chile. De kerstvakantie is alweer voorbij, maar wat was het fijn! Helemaal uitgerust zijn we klaar voor de laatste doch prettig lange etappe, vier maanden ronddwalen in Zuid-Amerika. Sí!